انواع بالابر ساختمانی و مقایسه کامل بالابر تک فاز و سه فاز | راهنمای خرید و کاربرد

بالابر ساختمانی یکی از اصلی‌ترین تجهیزات در پروژه‌های ساختمانی است که نقش کلیدی در حمل و جابجایی مصالح ایفا می‌کند. این دستگاه‌ها در مدل‌های مختلفی عرضه می‌شوند که رایج‌ترین آن‌ها بالابر ساختمانی تک فاز و بالابر ساختمانی سه فاز هستند. در این مقاله، قصد داریم شما را با ویژگی‌ها، کاربردها، تفاوت‌ها و نکات فنی مربوط به این دو نوع بالابر آشنا کنیم.

بالابر ساختمانی چیست و چه کاربردی دارد؟

بالابر ساختمانی دستگاهی است متشکل از الکتروموتور، گیربکس، سیم بکسل، باکت، پایه و دیگر اجزای مکانیکی که به‌منظور حمل مصالح ساختمانی در طبقات مختلف ساختمان‌های در حال ساخت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اصلی‌ترین مزیت استفاده از بالابر، صرفه‌جویی در زمان و نیروی انسانی و افزایش ایمنی در پروژه‌های ساختمانی است. این دستگاه‌ها بر اساس نوع برق مصرفی و ظرفیت، به دو دسته تک فاز و سه فاز تقسیم می‌شوند.

بالابر ساختمانی تک فاز

مشخصات فنی بالابر تک فاز

• دارای موتور 3 اسب بخار تک فاز

• مجهز به گیربکس سایز 86

• کلید کنترل با ظرفیت 25 آمپر

• ظرفیت حمل بار از 200 تا 350 کیلوگرم (بسته به نوع موتور)

برندها و توان حمل

در این مدل، از موتورهایی مانند موتوژن تبریز، الکو یوگوسلاوی، موتورهای چینی و ایتالیایی استفاده می‌شود. هرکدام از این موتورها ویژگی‌های خاص خود را دارند:

• موتور موتوژن تبریز: به دلیل آمپر پایین، حمل بار تا 200 الی 250 کیلوگرم را به خوبی پشتیبانی می‌کند.

• موتور الکو یوگوسلاوی: با کیفیت ساخت بالا، سیم‌پیچی مناسب و آمپر مناسب، توان حمل بار تا 350 کیلوگرم را دارد.

ویژگی‌های ساختاری

• استفاده از بکسل نمره 8 (معمولی یا نتاب)

• باکت با ابعاد 50 در 50 سانتی‌متر که قابلیت حمل یک فرغون مصالح را دارد

• ساخته شده از ورق آهنی 1 میل یا 2 میل بسته به سفارش مشتری

کاربرد بالابر تک فاز

بالابرهای ساختمانی تک فاز بیشتر در پروژه‌های مسکونی کوچک و متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرند، چرا که برق تک فاز در اغلب پروژه‌های ساختمانی به راحتی در دسترس است و نیازی به برق صنعتی نمی‌باشد.

بالابر ساختمانی سه فاز

ظرفیت‌ها و تنوع مدل‌ها

بالابرهای ساختمانی سه فاز در ظرفیت‌های زیر تولید می‌شوند:

• 350 کیلوگرم با موتور 3 اسب بخار سه فاز

• 500 کیلوگرم با موتور 5.5 اسب بخار ترمزدار

• 750 کیلوگرم و 1 تن (1000 کیلوگرم) با موتور 10 اسب بخار ترمزدار و گیربکس قوی

مشخصات فنی

• استفاده از گیربکس سایز 110 در مدل‌های سنگین‌تر

• بهره‌گیری از بکسل نمره 10 یا 12، بسته به مدل و ظرفیت

• طراحی و ساخت باکت در ابعاد بزرگ‌تر برای حمل حجم بالاتر مصالح

• در مدل 1 تنی، باید از موتور درجه یک سه فاز ترمزدار استفاده شود و همچنین پایه‌ها، وینچ و سایر قسمت‌های سازه‌ای باید از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار باشند.

ریل و سازه مورد استفاده

برای نصب بالابرهای ساختمانی سه فاز، استفاده از ریل ناوانی نمره 10 یا 12 پیشنهاد می‌شود. این نوع ریل مقاومت بسیار خوبی در برابر فشار و وزن بالا دارد و عملکرد دستگاه را ایمن‌تر می‌کند.

کاربرد بالابر سه فاز

این مدل بالابر بیشتر در پروژه‌های بزرگ، برج‌سازی، مجتمع‌های تجاری و پروژه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نیاز به برق سه فاز در محل کارگاه، از جمله پیش‌نیازهای استفاده از این نوع دستگاه‌هاست.

تفاوت بین بالابر تک فاز و سه فاز

بالابر تک فاز از برق شهری 220 ولت استفاده می‌کند و برای پروژه‌های کوچک مناسب است، در حالی‌که بالابر سه فاز نیاز به برق صنعتی 380 ولت دارد و در پروژه‌های بزرگ و سنگین کاربرد دارد. ظرفیت حمل در بالابرهای تک فاز بین 200 تا 350 کیلوگرم است ولی بالابرهای سه فاز قادر به حمل بار تا 1000 کیلوگرم می‌باشند. همچنین مصرف انرژی، قدرت موتور، استحکام سازه‌ای و قیمت تمام‌شده نیز در این دو مدل متفاوت است.

انواع بالابر ساختمانی

1. بالابر مصالح (بالابر ساختمانی مصالح‌بر)

این نوع بالابر مخصوص جابه‌جایی مصالح ساختمانی مانند سیمان، آجر، ماسه، گچ و … است. دارای یک ویژه‌گی سطل یا باکت فلزی برای حمل بار می‌باشد.

• ظرفیت معمول: از 300 کیلوگرم تا 750 کیلوگرم

• کاربرد: در پروژه‌های ساختمانی کوچک و متوسط

2. بالابر نفر بر (بالابر کارگاهی)

این بالابرها برای جابجایی افراد در طبقات ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. دارای تجهیزات ایمنی کامل مانند درب محافظ، ترمز اضطراری، و سیستم توقف خودکار هستند.

• ظرفیت: معمولا 1 تا 6 نفر

• کاربرد: پروژه‌های بزرگ و بلندمرتبه (برج‌ها، مجتمع‌ها)

3. بالابر ساختمانی وینچی (با موتور وینچ)

در این نوع بالابر از یک موتور الکتریکی و یک قرقره یا وینچ استفاده می‌شود که با سیم بکسل مصالح را بالا می‌کشد.

• مزایا: نصب ساده، مناسب برای ساختمان‌های تا 5 طبقه

• معایب: عدم ایمنی برای حمل نفر

4. بالابر قیچی‌ای (Scissor Lift)

بالابر قیچی‌ای بیشتر برای کارهای تعمیراتی، نقاشی و نصب در ارتفاع کاربرد دارد، اما در برخی پروژه‌های ساختمانی نیز استفاده می‌شود.

• نوع حرکت: عمودی

• مزایا: ثبات بالا، سکوی کار ایمن برای افراد

5. بالابر ریلی (بالابر پشت بام یا بالا‌بر مصالح ریلی)

این نوع بالابر روی یک ریل نصب می‌شود که روی دیوار یا اسکلت ساختمان قرار دارد. سبد حمل بار روی این ریل حرکت می‌کند.

• کاربرد: مناسب برای حمل مصالح به طبقات بالا به صورت ایمن و کنترل‌شده

• قیمت: نسبتاً بالا

6. بالابر ساختمانی دستی

در برخی پروژه‌های کوچک یا مناطق فاقد برق، از بالابرهای دستی استفاده می‌شود. این بالابرها با نیروی دست یا هندل دستی کار می‌کنند.

• ظرفیت محدود

• کاربرد: پروژه‌های کوچک و کوتاه‌مدت

7. بالابر ساختمانی بنزینی یا دیزلی

در پروژه‌هایی که برق شهری در دسترس نیست، از بالابرهایی با موتور احتراق داخلی استفاده می‌شود.

• نوع سوخت: بنزین یا گازوئیل

• کاربرد: مناسب برای مناطق روستایی یا پروژه‌های خارج شهری